Cumhuriyet Dönemi şiir topluluklarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
1) Öz Şiir (Saf Şiir) Anlayışını Sürdüren Şiir
(1920-1940)
Türk edebiyatında saf şiir anlayışı Ahmet Haşim’in “Şiir
Hakkında Bazı Mülahazalar makalesiyle başlamıştır.
Özellikleri:
- Şiir soylu bir sanat olarak kabul edilir. Önemli olan iyi ve güzel şiir yazmaktır.
- Her türlü ideoloji şiirden uzak tutulmuş.
- Amaç okurda estetik haz uyandırmaktır.
- Sembolizm etkisi görülür.
- Şiir diline yeni olanaklar katmak amaçlanmıştır.
- Şiirler hissedilmek içindir anlayışı vardır.
- Özgün ve yaratıcı olmak amaçlanır.
- Söyleyiş tarzı, söz sanatları ses benzerlikleri ve kafiyeler ile ahenk sağlanır.
- Şiire özgü düşsellik söz konusudur.
Temsilcileri
Necip Fazıl Kısakürek
Ahmet Hamdi Tanpınar
Ahmet Muhip Dıranas
Ziya Osman Saba
Cahit Sıtkı Tarancı
Yahya Kemal Beyatlı
Ahmet Haşim
Yedi Meşaleciler
2) Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir
(1920-1960)
Özellikleri:
- Topluma hitap etme ihtiyacı görülür.
- Geniş kitlelere hitap etme, onları harekete geçirme, onların temsilcisi gibi görünme amaçtır.
- Savunulan bir görüş vardır.
- Ölçü ve kafiyeye yer verilmemiştir.
- Söylev üslubundan yararlanılır.
Temsilcileri
Rıfat Ilgaz
Nazım Hikmet Ran
Ercüment Behzat Lav
3) Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir
(1920-1950)
Özellikleri:
- Milliyetçilik akımından etkilenilmiştir.
- Hece ölçüsü kullanılmıştır.
- Milli konular işlenmiştir.
- Günlük olaylara şiirde yer verilmiştir.
Temsilcileri
Faruk Nafiz Çamlıbel
Ömer Bedrettin Uşaklı
Şükûfe Nihal Başar
Necmettin Halil Onan
Ahmet Kutsi Tecer
Kemalettin Kamu
Orhan Şaik Gökyay
Arif Nihat Asya
Zeki Ömer Defne
Yusuf Ziya Ortaç
Enis Behiç Koryürek
Orhan Seyfi Orhon
Halit Fahri Ozansoy
Beş Hececiler
Halide Nusret Zorlutuna
4) Garip Hareketi (Birinci Yeni)
(1940-1950)
Özellikleri:
- Ölçü ve kafiyeye, sanatlı söyleyişe, şairaneliðe karşı çıkılmıştır.
- Sade bir dille günlük, sıradan olaylar işlenmiştir.
- Açık bir ifade önemsenmiş.
- O güne dek işlenmeyen günlük, sıradan konulara şiirde yer verilmiş.
- Sürrealizm akımından etkilenilmiş.
Temsilcileri
Orhan Veli Kanık
Oktay Rıfat Horozcu
Melih Cevdet Anday
5) Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şiir
(1940-1960)
Özellikleri:
Kendilerine özgü bir şiir anlayışı geliştirmişler, lirik bir şiir
oluşturmuşlardır.
Temsilcileri
Bedri Rahmi Eyüboğlu
Asaf Halet Çelebi
Behçet Necatigil
Fazıl Hüsnü Dağlarca
Cahit Külebi
Attila İlhan
Necati Cumalı
Sabahattin Kudret Aksal
6) İkinci Yeni Şiiri
(1950-1965)
Özellikleri:
- Soyut bir şiir anlayışı oluşturma amacı vardır.
- Kapalı bir anlatım, imge ve çağrışımlar kullanılmıştır.
- Bilinçaltı ön plana çıkarılmıştır.
- Dadaizm ve sürrealizm etkisi vardır.
- Edebi sanatlara yer verilmiştir.
- Duyulmamış yeni sözcükler oluşturulmuştur.
- Toplumsal sorunlara değinilmemiştir.
- Yalnızlık, bunalım gibi temalar işlenmiştir.
Temsilcileri
Cemal Süreya
Turgut Uyar
İlhan Berk
Edip Cansever
Sezai Karakoç
Ece Ayhan
Ülkü Tamer
7) İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiir
(1960-1980)
Özellikleri:
- Şairler kendilerini toplumun sözcüsü olarak görmüştür.
- Toplumcu şiirler yeniden değer kazanmıştır.
- Şiirde içeriğe önem verilmiş, açık bir anlatım kullanılmıştır.
- Geleneksel söyleyişten yararlanılmıştır.
- İkinci Yeni şiirinin işlediği temaların yerini “ümit, geleceğe inanç,
direnme isteği” gibi temalar almıştır.
Temsilcileri
İsmet Özel
Süreyya Berfe
Nihat Behram
Ataol Behramoğlu
Refik Durbaş
8) 1980 Sonrası Şiir
Özellikleri:
- Şiir düz yazıya yaklaştırılmıştır.
- Anlatmaya imkan veren temalara yer verilir.
- Türk şiiri geleneğinden yararlanma görülür.
- Yapı ve söyleyişe içerikten daha fazla önem verilmiştir.
- Kapalı ve karmaşık bir anlatım, İkinci Yeni şiirine özgü çağrışımlar
yeniden önem kazanmış, yeni imgeler arayışına girilmiştir.
- Şiire hakim olan belli bir düşünce yoktur.
Temsilcileri
Haydar Ergülen
Hüseyin Atlansoy
Süreyya Berfe
Sedat Umran
Murathan Mungan
Ahmet Erhan
Salih Bolat
Sunay Akın
Adnan Özer
9)Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Özellikleri:
- Halk şiiri anlayışıyla eser verilmiş, halk şiirinin biçimsel özelliklerine
uyulmuştur.
- Gurbet, yurt özlemi, yurt sorunları gibi konular işlenmiştir.
- Sade bir dil kullanılmıştır.
Temsilcileri
Aşık Veysel
Aşık Mahzuni Şerif
Aşık Murat Çobanoğlu
Aşık Feymani
Aşık Şeref Taşlıova
Abdurrahim Karakoç
Yaşar Reyhani
Cumhuriyet Dönemi hikaye ve roman anlayışı için buraya tıklayınız.
0 yorum:
Yorum Gönder